De CSRD is een Europese richtlijn voor duurzaamheidsrapportage. Deze richtlijn verplicht ondernemingen (geen overheidsinstellingen, verenigingen of stichtingen) te rapporteren over hun duurzaamheid door middel van verschillende duurzaamheidscriteria.

In de CSRD komen drie gebieden aan bod: Environment (milieu), Social (sociaal), en Governance (bestuur), ook wel ESG genoemd. Wat je precies over deze gebieden moet rapporteren, is uitgewerkt in de European Sustainability Reporting Standards (ESRS) zodat elk bedrijf dat op eenzelfde manier doet.

Dit gaat bijvoorbeeld over je CO2-uitstoot, de man-vrouwverdeling in de top, personeelsbeleid of informatie over het beheer van de relaties met je leveranciers en impacts op je toeleveringsketen.

In november 2022 nam de Europese Unie de CSRD aan. In deze nieuwe richtlijn staat dat vanaf 2024 steeds meer bedrijven verplicht worden te rapporteren over de impact van hun activiteiten op mens en milieu. De CSRD-richtlijn staat centraal in de Green Deal van de Europese Unie en moet zorgen voor meer transparantie over en betere kwaliteit van duurzaamheidsinformatie.

De CSRD-richtlijn vereist van grote bedrijven dat ze rapporteren over zaken als CO₂-uitstoot en het sociaal kapitaal, maar ook over de impact die je als bedrijf hebt op biodiversiteit en mensenrechtenschendingen in de keten. De richtlijn is een uitbreiding van de bestaande Europese richtlijn rondom duurzaamheidsverslaglegging: de Non-Financial Reporting Directive (NFRD).

Inhoudelijk gaat de CSRD onder meer om de volgende vier zaken:

1.  Vanuit het dubbele-materialiteitsprincipe rapporteren over:
   • materiële duurzaamheidsontwikkelingen die leiden tot mogelijk financiële risico’s voor het bedrijf, zoals grondstoffenschaarste, extreem weer en transitierisico’s;
   • ecologische en sociale materiële impact van het bedrijf op mens en milieu, zoals biodiversiteitsverlies en mensenrechtenschendingen in de keten;
2. het meten van langetermijndoelstellingen;
3. naast financiële informatie over immateriële zaken neemt de richtlijn ook niet-financiële indicatoren zoals sociaal kapitaal op;
4. verplichte ‘limited assurance’: een externe accountantscontrole.

Een bedrijf is groot als het voldoet aan minimaal twee van de drie onderstaande criteria.

1. Meer dan 250 medewerkers;

2. Meer dan 50 miljoen euro omzet per jaar;

3. Meer dan 25 miljoen euro op de balans.

De ondernemingen die onder deze nieuwe wet vallen zijn:

· grote B.V.’s, N.V.’s en organisaties van openbaar belang

· middelgrote en kleine beursvennootschappen

· bepaalde niet-EU ondernemingen

De uitwerking van de onderwerpen Environment, Social, Governance staan in de Europese duurzaamheidsrapportage standaarden (ESRS). De datapunten die hierbij horen, zijn  hier  te vinden.

De European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) heeft via een uitgebreid due diligence-proces twaalf standaarden opgesteld in samenspraak met een groot aantal stakeholders. De milieustandaarden gaan bijvoorbeeld over de CO2-uitstoot en waterverbruik. De sociale standaarden gaan bijvoorbeeld over de eigen werknemers maar ook over getroffen gemeenschappen.

Daarnaast vallen onder andere anti-corruptiebeleid en dierenwelzijn onder de bestuurlijke standaard. De cross cutting standaarden geven de uitgangspunten en spelregels van de rapportages aan. Ze gaan ook over de bestuurlijke indeling van een onderneming, zoals de rol van het bestuur en man/vrouw-verdelingen.

De CSRD vraagt van bedrijven dat ze rapporteren over duurzaamheid in hun eigen organisatie en hun keten. Veel ketens van bedrijven zijn internationaal en daar is ook vaak de grootste impact op mensenrechten, arbeidsomstandigheden en milieu.

Dit is ook de reden dat rapportage over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO) een belangrijk onderdeel is van de wetgeving. In de CSRD staat ook expliciet dat bedrijven bij de materialiteitsanalyse gebruik moeten maken van de UN Guiding Principles en de OESO-richtlijnen, die ook een goed raamwerk bieden om aan de slag te gaan. 

Een bedrijf bouwt aan zijn toekomst door de visie en ambities op het gebied van duurzaamheid op de korte, middellange en lange termijn transparant te maken en te realiseren. De SER ondersteunt daarbij door bedrijven, vakbonden, ngo’s en de overheid samen te brengen, kennis uit te wisselen en projecten uit te voeren, bijvoorbeeld via de  IMVO-convenanten.  

Smartphones uit China, kleding uit Bangladesh. Ook in Nederland doen we wereldwijd zaken. Goed voor banen en welzijn, vernieuwing en economische groei. Maar een internationaal opererend Nederlands bedrijf kan ook betrokken raken bij bijvoorbeeld kinderarbeid of het veroorzaken van schade aan kwetsbare ecosystemen.

In de convenanten voor internationaal maatschappelijk ondernemen (Internationaal MVO) gaan bedrijven samen met de overheid, vakbonden en maatschappelijke organisaties aan de slag om missstanden te voorkomen. De convenanten worden per sector afgesloten. Partijen kunnen zo samen complexe problemen structureel aanpakken. De basis van deze convenanten is een  advies van de SER uit 2014.

De convenanten hebben twee kerndoelen:  
      1. De situatie verbeteren op een aantal risicogebieden. Het gaat dan bijvoorbeeld om  
          kinderarbeid, te lage beloning, mensenrechtenschendingen of milieuaantasting. Dit moet  
          gebeuren binnen een termijn van 3 tot 5 jaar na ondertekening.  
     2. Gezamenlijk een oplossing bieden voor problemen die bedrijven niet alleen op kunnen  
         lossen. 

Het afsluiten van internationaal MVO-convenanten is vrijwillig, maar niet vrijblijvend. Sectoren nemen zelf het initiatief om samen met maatschappelijke organisaties, vakbonden en de overheid tot een convenant te komen. Hierdoor is er breed draagvlak voor convenanten. Inmiddels zijn convenanten tot stand gekomen in een aantal sectoren, zoals kleding en textiel, goud en banken en er wordt gewerkt aan nog een aantal nieuwe convenanten. 

De CSDDD staat voor Corporate Sustainability Due Diligence Directive. Het is een voorstel van de Europese Commissie om bedrijven verantwoordelijk te houden voor hun impact op mens en milieu. 

Doel van de CSDDD: 

• Bedrijven verplichten om de negatieve impact van hun activiteiten op mens en milieu te identificeren, te beoordelen, te voorkomen, te beperken, te beëindigen of te herstellen. 
• Bescherming van mensenrechten en het milieu, zowel binnen de EU als wereldwijd. 
• Vergroten van de verantwoordelijkheid van bedrijven in hun waardeketen. 

De CSDDD is van toepassing op: 

• Grote ondernemingen in de EU, ongeacht hun activiteitensector. 
• Grote ondernemingen buiten de EU die op de EU-markt actief zijn. 

Ondernemingen die onder de CSDDD vallen, moeten: 

• Een due diligence-proces uitvoeren om de negatieve impact van hun activiteiten op mens en milieu te identificeren. 
• Maatregelen nemen om de negatieve impact te voorkomen, te beperken, te beëindigen of te herstellen. 
• Over hun due diligence-proces en de genomen maatregelen rapporteren. 

De CSDDD is een belangrijke stap voorwaarts in de verduurzaming van het bedrijfsleven. De richtlijn zal bedrijven dwingen om hun verantwoordelijkheid voor hun impact op mens en milieu te nemen. 

De CSDDD is nog in ontwikkeling. Het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie onderhandelen momenteel over de definitieve tekst van de richtlijn. De verwachting is dat de richtlijn in 2024 wordt aangenomen. 

• SER: https://www.ser.nl/nl/thema/duurzaamheid/eu-duurzaamheidsrapportage 
• MVO Nederland: https://www.mvonederland.nl/wat-is-de-csrd-richtlijn-en-hoe-ga-je-ermee-aan-de-slag